Risk Türleri İtibarıyla Risk Yönetimi Politikalarına İlişkin Bilgiler

Kullandırılan Fon Riski

Risk Yönetimi Merkezi tarafından, bankacılık hesaplarından kaynaklanan Katılım Bankası’nın fon kullandırım riskine ilişkin verilerin saklanması, risklerin ölçülmesi, analiz edilmesinin yanında fon kullandırım politikaları kapsamında belirlenmiş olan limit ve kriterlere uyumun izlenmesi, risk ölçüm, analiz ve izleme sonuçlarının Yönetim Kuruluna, Denetim Komitesine ve Üst Yönetime düzenli olarak raporlanması faaliyetleri gerçekleştirilir. Yasal mevzuat ve buna uyumlu olarak fon kullandırım politikaları kapsamında belirlenmiş olan ürün, müşteri, vade, sektör ve ülke limitlerine uyumun ve yoğunlaşmanın takibi de periyodik olarak yapılmaktadır.

Kullandırılan fon riski, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında belirtilen “Standart Yaklaşım Basit Yöntem” ile ölçülmektedir.

Kullandırılan fon riskinin sağlıklı ve etkin bir şekilde ölçülebilmesi amacıyla Bireysel Finansman Desteği ve Kredi Kartları için politika ve iş kurallarının sistemsel olarak yönetildiği, karar destek sistemleri ile birlikte portföye özel olarak istatistiki yöntemler ile geliştirilen skorlama modelleri kullanılmaktadır.

KOBİ, Ticari ve Kurumsal fonlamaların risk ölçüm ve derecelendirilmesi amacıyla sektör ve uluslararası standartlara uygun ve portföye özel olarak istatistiki yöntemler kullanılarak geliştirilen rating modelleri kullanılmaktadır. Rating modelleri ile birlikte müşteri rating notları yanı sıra PD (Probability of Default) - TO (Temerrüt Olasılığı) değerleri de üretilmektedir.

KOBİ, Ticari ve Kurumsal fonlamaların risk ölçüm ve derecelendirilmesinde ayrıca “Hedef Kitle ve Risk Kabul Kriterleri” uygulanmaktadır. Bu kriterler kapsamında sektörel performans ve beklentiler, rating notları, finansal ve piyasa performansları değerlendirilerek risk iştahı paralelinde hedef müşteri kitlesi ve bu müşteriler ile çalışma koşulları belirlenmektedir.

Yakın izleme ve tahsili gecikmiş alacaklara ait analizler yapılarak, piyasa, sektör, müşteri, ürün ve banka içi uygulama süreçlerine ait belirlenen risk unsurları için risk azaltıcı tedbirlerin alınması yönünde Yönetim Kurulu, Denetim Komitesi ve Üst Düzey Yönetime önerilerde bulunulmaktadır.

Ayrıca yeni ürünlerin, bankanın fon kullandırım portföyüne ve finansal yapısına etkileri ölçülmesi suretiyle ürün risk analizleri yapılmaktadır.

Risk Yönetim Merkezi tarafından, ölçüm, analiz ve izleme faaliyetleri ile beraber aylık ve üçer aylık periyotlar halinde fon kullandırım portföyünün kalitesi, istatistikleri, dikkat çeken değişimleri ve fon kullandırım ve risk politikalarına uyumun ve bu verilere ilişkin analizlerin yer aldığı raporlar ile Yönetim Kurulu, Denetim Komitesi ve Üst Yönetim bilgilendirilmekte, sonuçlar üzerinden yapılan değerlendirmeler neticesinde fon kullandırım politikaları ve süreçlerinde gerekli değişikliklerin yapılmasını sağlanmaktadır. Ayrıca Bankalar Kanunu ve ilgili mevzuatla belirtilen fon kullandırım sınırlamalarına uyum izlenmektedir.

Kullandırılan fon riski, düzenli aralıklarla sistemsel olarak stres testi çalışmalarına tabi tutulmakta ve fon kullandırımından kaynaklı risklerin olası kriz senaryolarından nasıl etkileneceği tahmin edilmektedir. Yürütülmekte olan stres testi çalışmaları kapsamında kullandırılan fonların döviz cinsi, teminat yapıları ve ödeme performansları belirli senaryolar paralelinde kötüleştirilmekte ve bu gerçekleşmelerin sermaye yeterliliği standart rasyosu üzerinde yaratacağı olumsuz etkiler raporlanmaktadır.

Piyasa Riski

Katılım Bankası’nda piyasa riskini oluşturan faktörlerin ve söz konusu risklerin olası etkileri ölçülmekte ve düzenli olarak BDDK’ya raporlanmaktadır.

Piyasa riski, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında belirtilen “Standart Metod” ile alım-satım hesapları da dahil edilerek ölçülmekte ve raporlanmaktadır.

Belirlenen limitlerin günlük, aylık ve yıllık olarak izlenmesi, kontrolü ve raporlanması Risk Yönetim Merkezi tarafından yapılmaktadır.

Piyasa koşullarının volatilitesinin bankanın finansal durumuna etkisinin gözlemlenebilmesi ve olası risklerin azaltımı amacıyla stres testleri yapılmaktadır.

Senaryo analizleri kapsamında, piyasa riski faktörlerindeki değişimlerin bankanın finansal durumuna etkisinin ölçülebilmesi amacıyla stres testleri yapılmaktadır. Belirlenen senaryolar gereği ekonomik kriz ortamlarında döviz kurlarının ulaşabileceği seviyeler tahmin edilerek, döviz pozisyonundan kaynaklı kayıplar ölçülmektedir.

Likidite Riski

Katılım Bankası likidite riskinden korunmak amacıyla, fon kaynaklarını çeşitlendirme, daha uzun vadeli fon kaynağı temin etme ve varlık ve yükümlülükler arasında vade uyumunu sağlamaya yönelik stratejiler uygulamaktadır.

Risk Yönetim Merkezi, likidite riskinin ölçülmesi, analiz edilmesi, raporlanması ve yönetilmesi amacıyla likidite riski ölçüm yöntemleri ve metodolojilerini oluşturmuştur.

Banka veya piyasa kaynaklı likidite sıkışıklığı olması halinde öncelik sırasıyla uygulanacak eylem ve alınacak önlemlerin yer aldığı Likidite Riski Yönetimi-Acil Eylem Planı oluşturulmuş olup, eylem planında yer alan aksiyonlara ilişkin rol ve sorumluluklar belirlenmiştir.

Operasyonel Risk

Operasyonel risk, yasal sermaye hesaplamasında ilgili yönetmeliğe uygun olarak “Temel Gösterge Yöntemi” ile ölçülmekte olup ilerleyen dönemlerde “Standart/Gelişmiş Ölçüm Yöntemleriyle” ölçümleme yapılabilmesi için kayıp verileri biriktirilmeye devam edilmektedir.

Operasyonel Risk Yönetiminde uluslararası bir yaklaşım kullanılması amacıyla Katılım Bankası, Basel II dokümanlarına uygun bir risk dili (terminolojisi) benimsemiştir. Bu ortak risk dili, operasyonel riske ilişkin Katılım Bankası genelinde tutarlı bir görüş ve iletişim sağlamaktadır. Operasyonel risk yönetimindeki standart çerçevenin desteklenmesi amacıyla operasyonel risk kayıpları veritabanının oluşturulması ve söz konusu verilerin raporlanmasına yönelik yazılım çözümü kullanılmaktadır.

Katılım Bankası’nda, Basel II Operasyonel Risk uygulamalarının temel bir gereği olarak Risk Kontrol Değerlendirmeleri (RKD) dönemsel olarak yapılmaktadır. RKD ile operasyonel risklere açık iş süreçlerinin araştırılması ve süreç sahiplerinin kontrol önlemleri uygulaması suretiyle bu risklerin etkilerinin sınırlanması amaçlanmaktadır.

Operasyonel risklerin azaltılması/transfer edilmesi amacıyla ilgili sigortalar yaptırılmakta ve bazı faaliyetler destek hizmeti veren kuruluşlar (outsourcing) tarafından gerçekleştirilmektedir. Banka dışı faktörlerden kaynaklanabilecek deprem, yangın vb. gibi durumlar için “Acil ve Beklenmedik Durum Planı” güncel olarak tutulmakta olup ve söz konusu planın uygulanmasına ilişkin provalar yapılmaktadır.

Mevzuat Uyum (MASAK)

Banka’nın Mevzuat Uyum Müdürlüğü çatısı altında Ürün ve Hizmetler Uyum Kontrol Servisi ve MASAK Uyum Servisi faaliyetleri yerine getirilmektedir. Ürün ve Hizmetler Uyum Kontrol Servisi faaliyetleri kapsamında; Banka’nın gerçekleştirdiği ve gerçekleştirmeyi planladığı tüm faaliyetlerin ve yeni işlemler ile ürünlerin Kanun’a ve ilgili diğer mevzuata, Banka içi politika ve kurallar ile bankacılık teamüllerine uyumu kontrol edilir. 31.12.2013 tarihi itibarı ile Mevzuat Uyum Müdürlüğü’nün kadrosu, 1 Müdür, 6 MASAK Analisti ve 3 Ürün ve Hizmetler Uyum Kontrol Analisti olmak üzere toplam 10 kişiden oluşmaktadır.

MASAK Uyum Servisi faaliyetleri kapsamında; suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesi için, Kanun ve Kanun uyarınca çıkarılan yönetmelik ve tebliğlere, uluslararası mevzuata ve uluslararası standartlara uygun olacak şekilde, ilgili mevzuata gerekli uyumun sağlanması amacıyla risk temelli bir yaklaşımla çerçevesi belirlenen Banka Uyum Politikası’na uygun uyum programının yürütülmesi gerçekleştirilmektedir. MASAK Mevzuatı çerçevesinde yapılan şüpheli işlem inceleme ve bildirimleri uyum görevlisi sorumluluğunda ilgili servis tarafından yerine getirilmektedir.

MASAK mevzuatı çerçevesinde 2013 yılı içinde Banka personelinin %51’ine MASAK Mevzuatı eğitimi ve %90’ına Etik İlkeler Politikası eğitimi verilmiştir.