POS cihazı ya da POS terminali, ismini “satış noktası” anlamına gelen “point of sale” kelimelerinin baş harflerinden alıyor ve müşterilerin aldıkları ürün ya da hizmet karşılığında, banka kartı ve kredi kartının yanı sıra QR kod, NFC gibi temassız sistemlerle ödeme yapmalarına olanak sağlayan elektronik cihaz anlamına geliyor.
İhtiyaca göre belirlenen bir donanım ve yazılımdan oluşan POS terminalleri, hayatımıza girdikleri günden beri sürekli gelişiyor ve değişiyor. Bugün tabletlerden cep telefonlarına kadar pek çok cihaz POS terminali olarak kullanılıyor. Teknolojik gelişmelere hızla uyum sağlama becerisinin yanı sıra hem işletme sahiplerine hem de müşterilere sağladığı kolaylıklar nedeniyle küresel POS pazarı her geçen gün büyüyor. Finances Online'a göre, küresel POS pazarının 2025 yılına kadar 29,09 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Günlük yaşamımızın önemli bir parçası haline gelen POS’larla ilgili merak ettiğiniz her şeyi bu yazıda bulabilir; POS kullanmanın avantajları, farklı POS cihazı türleri, POS kullanımı ve başvurusu hakkında detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
POS Cihazı Ne İşe Yarar?
Perakende satış noktalarında, restoranlarda, otellerde, e-ticaret işletmelerinde, restoranlarda ve diğer birçok sektörde yaygın olarak kullanılan POS cihazları, ödeme işlemlerinin dışında pek çok işleve sahiptir. Sahip olduğu yazılıma bağlı olarak bir POS cihazı ile aşağıdaki işlemleri yapabilirsiniz:
- POS cihazları kredi kartı, banka kartı, yemek kartı, temassız ödeme yöntemleri gibi farklı ödeme tiplerini kabul ederek müşterilerin hızlı ve güvenli şekilde ödeme yapmasını sağlar.
- İade ve iptal işlemleri de POS cihazları üzerinden rahatlıkla gerçekleştirilebilir.
- İşletmelere satış süreçlerini otomatikleştirme, verimlilik artırma ve müşteri deneyimini iyileştirme imkânı sunar.
- POS cihazı, satılan ürünlerin stok miktarını otomatik olarak günceller. Bu sayede işletme sahipleri stok durumunu takip edebilir ve ürünlerin yeniden siparişini planlayabilir.
- Satış verilerini toplayarak işletme sahiplerine raporlar ve analizler sunar. Bu veriler, satış trendlerini, en çok satılan ürünleri, müşteri tercihlerini ve diğer işletme performansı metriklerini anlamak için kullanılabilir.
- Müşteri bilgilerini kaydedebilir ve müşteri sadakat programlarına katılımı takip edebilir. Böylece işletmeler, müşterilerine özel teklifler sunabilir ve müşteri ilişkilerini daha iyi yönetebilir.
- POS cihazları, muhasebe sistemleriyle entegre olabilir ve satış verilerini muhasebe kayıtlarına aktarabilir. Bu, işletmelerin finansal işlemleri daha kolay yönetmelerini sağlar.
- POS cihazları, işletmelerin büyümesine uyum sağlayacak şekilde ölçeklenebilir yapıya sahiptir. Birden fazla cihazın kullanılması ve birden fazla satış noktasının (örneğin, mağaza veya restoran zinciri) merkezi bir sistem üzerinden yönetilmesi mümkündür.
POS Cihazının Tarihçesi
POS cihazlarının geçmişi düşündüğümüzden çok daha eskiye dayanıyor. İlk POS sistemi, 1879'da James Ritty tarafından icat edilen yazar kasa idi. Dişli mekanizmalardan ve sayaçlardan oluşan bu mekanik cihaz, işlemlerin hatasız kaydedilmesini sağlıyordu. Ritty, buluşunu birkaç yıl sonra NCR’yi (Ulusal Yazar Kasa Şirketi) kuracak olan bir grup yatırımcıya sattı.
Elektronik POS cihazları ise hayatımıza 70’li yılların ortalarında girdi ve manyetik bant teknolojisi kullanılarak kredi kartı işlemlerini kaydeden POS cihazları geliştirildi. Bu cihazlar, kart okuyucuları sayesinde manyetik bantlı kartları okuyarak ödeme bilgilerini kaydedebiliyordu.
1980'lerde, POS sistemleri daha da gelişti ve daha kapsamlı hale geldi. Bu dönemde, mikro işlemcilerin ve bilgisayar tabanlı teknolojilerin kullanımıyla birlikte, POS sistemleri daha fazla işlevselliğe sahip oldu. Barkod okuyucular, dokunmatik ekranlar, stok yönetimi ve raporlama gibi özellikler eklenerek satış işlemlerinin daha kolay ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesi sağlandı.
2000’li yıllarda internetin yaygınlaşmasıyla POS sistemleri de internet bağlantılı hale geldi. İnternet bağlantısı sayesinde, çoklu cihaz kullanımı ve uzaktan erişim gibi avantajlar elde edildi. Bu dönemde verilerin buluta yüklenerek merkezi bir sistemden yönetilmesini sağlayan bulut tabanlı POS sistemleri ortaya çıktı.
2010’dan sonra akıllı telefonların ve tabletlerin yaygınlaşmasıyla birlikte, mobil POS cihazları önem kazandı. Küçük boyutları ve taşınabilirlikleri sayesinde işletmelere esneklik ve mobilite sağlayan Mobil POS cihazları hayatımıza girdi. Günümüzün yazılım teknolojileri, akıllı telefonlarımızın bile POS cihazı olarak kullanılmasını sağlıyor. Her geçen gün daha gelişmiş özelliklere ve entegrasyonlara sahip olan POS cihazları hem işletmelerin satış süreçlerini optimize ediyor hem de müşteri deneyimini çok daha konforlu hale getiriyor.
POS Cihazı Nasıl Çalışır?
POS cihazları, genellikle bir yazılım ve donanım kombinasyonu olarak çalışır. Yazılım satış işlemlerini yönetmek, stok takibi yapmak, müşteri bilgilerini saklamak ve raporlama işlevlerini yerine getirmek için kullanılır. Donanım, barkod okuyucular, dokunmatik ekranlar, yazıcılar, kart okuyucular ve diğer bileşenleri içerir. Kullandığınız POS ürüne göre farklılıklar gösterse de kapsamlı bir POS terminalinin genel çalışma süreci aşağıdaki gibi gerçekleşir:
Ürün Barkodunu Okuma
POS cihazının ilk adımı, satılan ürünün barkodunu okumaktır. Ürünün üzerindeki barkod, bir lazer tarayıcı veya görüntüleme teknolojisiyle okunur. Barkod okunduğunda, ürünün bilgileri (ürün adı, fiyatı, stok miktarı, vb.) otomatik olarak sisteme aktarılır.
Satış İşlemi ve Ödeme
Barkod okunduktan sonra, POS cihazı satış işlemini gerçekleştirir. Ürünlerin fiyatları üzerinden toplam tutarı hesaplar ve müşteriye ödeme yapması için seçenekler sunar. Müşteri, ödeme yöntemini seçer kredi kartı, banka kartı, temassız ödeme gibi bir ödeme yöntemini kullanabilir. Kartın manyetik şeridi ya da çipi cihaza okutulur.
Ödeme Onayı
POS cihazı, müşterinin ödeme bilgilerini alır ve işlemi ödeme sağlayıcısına ileterek onaylanmasını bekler. Ödeme sağlayıcısı, müşterinin kart bilgilerini doğrular ve ödemenin geçerli olup olmadığını kontrol eder.
İşlem Onayı ve Makbuz
Ödeme sağlayıcısı, işlemi onayladığında, POS cihazı bu işlem onayını alır. Müşteriye bir makbuz sunar. Bazı POS cihazları iade politikası, garanti bilgileri gibi diğer belgeleri de yazdırabilir.
Stok Güncelleme
Satış işlemi tamamlandığında, POS cihazı otomatik olarak stok miktarını günceller. Satılan ürünlerin stoktan düşülmesini sağlar ve işletmeye kalan stok miktarını gösterir.
Raporlama ve Veri Analizi
POS cihazı, gerçekleştirilen satışlar, ödeme yöntemleri, en çok satılan ürünler gibi verileri toplar ve işletme sahiplerine raporlar sunar. Bu veriler, işletme performansının analiz edilmesi ve stratejik kararların alınması için kullanılabilir.
POS Cihazı Nasıl Kullanılır?
Bir POS cihazını nasıl kullanacağınız; POS cihazınızın ve yapacağınız işlemin türüne, POS cihazınızın markasına ve sahip olduğu yazılıma göre değişebilir. Yazar Kasa POS olarak da adlandırdığımız sabit POS cihazları ile taşınabilir POS cihazları farklı donanımlara sahiptir. POS cihazınızla bir satış işlemi yapmak için genel olarak aşağıdaki adımları izlemeniz gerekir:
- Mal veya hizmet tutarını girin ve “Giriş” tuşuna basın.
- Cihaz sizden tutarı doğrulamanızı isteyecektir. Kontrol ederek tekrar “Giriş” tuşuna basın.
- Ödeme çipli kartla yapılacaksa kartı çip okuyucusuna takın, manyetik şeritli bir kartla ödeme yapılacaksa kartı yan tarafta bulunan okuyucu yuvasından geçirin, temassız ödeme için kartın POS cihazına yaklaştırılmasını isteyin.
- Kartın okunma işlemi tamamlandıktan sonra müşterinizin isteğinde göre peşin ya da taksitli satış seçeneklerinden birini seçin.
- Kart sahibinden şifresini girmesini isteyin.
- Satış işlemi tamamlandığında POS cihazınız işlem detaylarını gösteren bir slip basacaktır. Slipin ilk nüshasını müşteriye verin, ikinci nüshayı saklayın.
- Satış işlemlerinizin banka kayıtlarına geçmesi ve belirlenen süre sonunda hesabınıza aktarılması için her gün bir kez, “Z Raporu” olarak da bilinen “Gün Sonu Raporu” almanız gerekir.
POS Cihazı Türleri Nelerdir?
İşletmenizin ve sunduğunuz hizmetlerin türüne göre farklı POS cihazı türleri bulunuyor. Eğer paket servis yapan bir işlemeniz varsa sabit POS cihazı almanız doğru bir seçim olmayacaktır. e-Ticaret yapıyorsanız Sanal POS ya da Maliye Bakanlığının 3100 Sayılı Kanununa tabi bir işletmeyseniz Yazar Kasa POS kullanmalısınız.
POS türlerini aşağıdaki gibi sınıflandırabiliriz:
- Sabit POS Cihazları
- Taşınabilir POS Cihazları
- Yazar Kasa POS
- Sanal POS
Sabit POS Cihazları
Sabit POS cihazlarını iki gruba ayırabiliriz. Birinci grupta yer alan ve Dial-up POS olarak da bilinen sabit POS cihazları sabit telefon hattı üzerinden ve elektrikle çalışır. Kredi kartları ve banka kartları ile yapılan alışverişlere ait bilgileri, telefon hattı ile elektronik ortamda aktararak satış yapılmasını sağlar.
İkinci grupta yer alan ve internet bağlantısı ile kullanılan IP/ADSL POS cihazlarını, kablolu
ya da kablosuz olarak kullanabilirsiniz. Kesintisiz ve hızlı erişim sağlayan ADSL POS’un kablosuz olarak kullanılan el terminalleri sayesinde işletme içindeki her yerden de rahatlıkla ödeme alabilirsiniz.
Taşınabilir POS Cihazları
Yaygın olarak Mobil POS olarak bilinen GSM POS cihazları ise tıpkı bir cep telefonu gibi çalışır ve GSM erişimi olan her yerden kredi kartı ya da banka kartı ile ödeme almanızı sağlar. GSM POS cihazları adrese giderek hizmet veren ve ödeme alan işletmeler tarafından kullanılır.
Yazar Kasa POS
Yazar Kasa POS ya da diğer adıyla Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC), yazar kasa ve POS donanımlarını tek bir cihazda bir araya getirir ve fiş kesildiği anda satış bilgisinin maliye veri tabanına ulaşmasını sağlar. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanmış olan 427 Seri Numaralı Tebliğler uyarınca; evlere servis yapan (kapıda ödeme alan) firmalar ve masada ödeme alan restoran, tüp bayi, su bayi vb. mobil POS kullanan işyerlerinin hem yazar kasa hem de POS özelliği olan yazar kasa POS cihazı kullanmaları gerekmektedir. Tebliğ sadece 3100 sayılı kanuna tabi işyerleri için geçerlidir.
Sanal POS
Sanal POS, diğer POS cihazlarından farklı olarak, internet üzerinden satış yapan firmaların elektronik ortamda kredi veya banka kartından güvenli tahsilat yapmalarını sağlayan bir POS yazılımıdır. Sanal POS uygulamasını kullanan kartlara ait bilgiler, SSL adı verilen 128 bit uzunluğunda bir kodlama yöntemiyle şifrelendirilir.
Türkiye Finans POS Hizmetleri Nelerdir?
POS cihazı ve POS tahsilatları ile ilgili işlemler bankaların işletmelere sundukları temel hizmetler arasında yer alıyor. Türkiye Finans da farklı ihtiyaçlara POS ürünleri ve hizmetleri sunuyor. Banka, özellikle POS üzerinden tek çekimde gerçekleştirilen işlemlerin, komisyon ödemeden ya da POS bloke hesaplarda bekletmeden ertesi gün çekilmesine olanak sağlayan 10 Numara Kart hizmeti ile öne çıkıyor.
Türkiye Finans’ın sunduğu POS ürünleri ise her türlü ihtiyaca destek verecek özelliklere sahip. Bonus platformuna üye bankaların bonus özellikli kredi kartlarına taksit uygulama, puan kazandırma ve özel kampanyalardan yararlanma fırsatı sunan POS uygulaması olan Bonus POS, müşteri yelpazenizi genişletmenizi ve sistemin sunduğu avantajlardan yararlanmanızı sağlıyor. Sabit Dial-up POS ve Sabit ADSL POS masaüstü POS cihazı arayanların, Mobil GPRS POS ise sahada satış yapan işletmelerin aradıkları tüm çözümleri sunuyor. e-Ticaret yapan işletmeler için Sanal POS ve 3100 sayılı kanuna tabi işyerleri için zorunlu olan Yazar Kasa POS uygulamaları ise ihtiyacınız olan tüm teknolojik altyapıyı ve desteği sağlıyor.
Yine Türkiye Finans’ın sunduğu ve kullanım kolaylığı ile dikkat çeken T-POS uygulaması ise özellikle taksitli satış yapan firmalar ya da aylık düzenli tahsilat yapan okul, sigorta şirketi gibi işletmelerin web tabanlı tahsilat yönetimi yapmasına olanak tanıyor.
POS Cihazı Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
POS cihazı seçimi, işletmenizin verimliliği, müşteri deneyimi ve güvenliği üzerinde etkili olabilir. Bu nedenle, ihtiyaçlarınızı ve gereksinimlerinizi dikkate alarak dikkatli bir şekilde değerlendirme yapmanız önemlidir. POS cihazı seçerken;
- Öncelikle işletmenizin ihtiyaçlarını belirlemelisiniz. Faaliyet gösterdiğiniz sektör, satış hacminiz, sahada ya da online satış yapıp yapmadığınız gibi faktörler POS cihazı seçiminde size yol gösterecektir.
- Kartlı ödeme sistemlerinde ödemelerin güvenli bir şekilde işlenmesi çok önemlidir. Bu nedenle seçeceğiniz POS cihazının güvenlik özelliklerine dikkat etmeli, işlem detaylarını şifreleyen bir POS cihazı seçmelisiniz.
- POS cihazının kullanım kolaylığını da göz önünde bulundurmalısınız. Cihazın çalışanlarınızın hızlıca öğrenebileceği, kullanıcı dostu bir ara yüze sahip olması önemlidir. Kolay anlaşılır menüler, basit işlem adımları ve ergonomik tasarım gibi faktörler kullanım kolaylığını artırır.
- Müşterilerinize kesintisiz hizmet verebilmeniz için POS cihazının bağlantı seçeneklerine önem vermelisiniz. USB, Ethernet, Wi-Fi, Bluetooth veya 3G/4G gibi bağlantı seçenekleri işletmenizin altyapısına ve kullanım şekline uygun olmalıdır.
- Taşınabilir POS cihazlarında maksimum verimlilik için pil ömrüne dikkat etmelisiniz.
- POS cihazınızı seçerken maliyet hesaplamasını iyi yapmalısınız. Cihazınızın satın alma, bakım, güncelleme maliyetlerinin yanı sıra her işlemin bir komisyonu olduğunu da göz önünde bulundurun ve bütçeniz için en uygun seçimi yapın.
- POS cihazınızı satan şirketin müşteri desteği ve servis kalitesini inceleyin. Sorun yaşadığınızda ve teknik desteğe ihtiyacınız olduğunda size yardımcı olabilecek bir servis sağlayıcı seçin.
POS Cihazlarının Avantajları Nelerdir?
POS cihazları işletmelere birçok avantaj sağlayarak satış süreçlerini kolaylaştırmanın yanı sıra verimliliği ve müşteri memnuniyetini artırıyor. Üstelik sürekli gelişen ödeme teknolojileri ister istemez ödeme alışkanlıklarımızın da değişmesine neden oluyor. Günümüzde pek çok kişi nakit taşımak yerine kartla ödeme yapmayı tercih ediyor. Bu nedenle işletmeler için kartla yapılan bütün ödemeleri kabul etmek büyük önem taşıyor ve POS cihazı kullanmayı neredeyse bir zorunluluk haline getiriyor. Sahip oldukları yazılımlara göre stok yönetimi, raporlama ve işletme yönetimi gibi işlevlere de katkıda bulunan POS cihazlarının işletmenize sağlayacağı avantajları şöyle sıralayabiliriz:
- POS cihazları satış işlemlerini hızlandırır ve verimliliği artırır. Ürünlerin barkodlarını okutarak veya manuel olarak girerek hızlıca satış işlemi başlatabilir ve ödeme işlemini tamamlayabilirsiniz.
- POS cihazları, ödemelerin doğru ve güvenli bir şekilde yapılmasını sağlar. Manuel olarak yapılan ödemelerde hatalar ve dolandırıcılık riski daha yüksek olabilir. Ancak POS cihazları, doğru hesaplamalar yapar, ödemeleri güvenli bir şekilde işler.
- Müşterilerinize POS ile ödeme alternatifi sunmak iş yerinizin imajını güçlendirir. Müşteri potansiyelinizi, işlem hacminizi ve cironuzu artırır.
- Nakit bulundurma ve vadeli satış işlemlerinden doğabilecek riskleri ortadan kaldırır.
- Çek senet piyasalarındaki yüksek risklere karşılık tahsilat garantisi sağlar.
- Güvenlik riski bulunan iş yerlerinde hırsızlık, gasp gibi riskleri en az indirir.
- İş yerinizin muhasebe kayıtlarının düzenli tutulmasını sağlar ve takibini kolaylaştırır.
POS Ücretleri
POS ücretleri, hizmet aldığınız bankanın ücretlendirme politikasına, işletmenizin tercih ettiği ödeme sistemlerine, POS türüne ve satış hacminize göre değişkenlik gösterebilir.
POS cihazınızı alırken bankanızla bir komisyon üzerinden anlaşabilir ya da üye işyeri olmayı tercih edebilirsiniz. Üye işyeri olmak bankaların satış araçlarını kullanmanızı, taksitli satış yapmanızı, şirketinize sunulan kampanyalardan yararlanmanızı sağlar. Üye işyeri olduğunuz zaman POS hizmetlerinden aylık veya yıllık sabit bir ücret karşılığında kapsamlı olarak faydalanabilirsiniz.
POS cihazınızın bağlantı özellikleri, kullandıkları yazılım ve donanımlar da aylık POS ücretleri üzerinde etkilidir. Sabit POS cihazları için telefon hattına, ADSL POS cihazları için internet bağlantısına, Mobil POS cihazları için GSM hattına sahip olmanız gerekir.
POS ücretlerini etkileyen faktörlerden birisi de “inaktiflik” ya da “verimsizlik” ücreti gibi isimlerle tanımlanan masraflardır. Bu ücretler bankanızla yaptığınız sözleşme kapsamında aylık POS cirosunu tutturamamanız halinde tahsil edilir.
POS Cihazınızı Nasıl Alabilirsiniz?
POS cihazınızı, gerekli belgeleri ibraz ederek müşterisi ya da üye işyeri olduğunuz bankalardan alabilirsiniz. İhtiyacınıza göre birden fazla banka ile çalışabilir, farklı bankaların üye işyeri olabilir ve farklı POS cihazları kullanabilirsiniz.
POS Başvurusu Nasıl Yapılır?
Türkiye Finans’ta POS başvurunuzu, dilerseniz şubelerimizden dilerseniz web sitemiz üzerinde bulunan “Üye İşyeri Başvuru Formu”nu doldurarak online olarak yapabilirsiniz. Başvurunuzun ardından sizden talep edilecek olan belgeleri ibraz ederek başvuru işleminizi tamamlayabilirsiniz.
Başvurunuz sırasında talep edilecek olan belgeler işletme türünüze ve talep ettiğiniz POS cihazına göre değişkenlik gösterebilir ancak genel olarak aşağıdaki belgeleri sunmanız istenir:
- Vergi levhası
- Firma ortaklarının imza sirküleri
- Tüm ortakların kimlik belgeleri ve fotokopileri
- Ticari sicil gazetesi
Katılım bankacılığı prensiplerine uygun olmayan sektörlerde faaliyet gösteren işletmelere POS verilmemektedir.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye Finans Katılım Bankası AŞ herhangi bir surette sorumlu değildir.